Als ondernemer ben je gewend om vooruit te denken en te plannen voor de toekomst van je bedrijf. Maar heb je ook nagedacht over wat er met je onderneming gebeurt als jij er niet meer bent? Het is een onderwerp waar we liever niet bij stilstaan, maar het regelen van zaken rondom je overlijden is belangrijk voor het voortbestaan van je bedrijf en de financiële zekerheid van je nabestaanden.
Het belang van een testament en ondernemersvolmacht
Een van de eerste en belangrijkste stappen die je als ondernemer moet nemen, is het opstellen van een testament en een ondernemersvolmacht. Deze documenten zorgen ervoor dat jouw wensen worden uitgevoerd en dat je bedrijf kan blijven draaien, zelfs als jij er niet meer bent om beslissingen te nemen.
Testament
Een testament is een juridisch document waarin je vastlegt hoe je nalatenschap, inclusief je bedrijf, moet worden verdeeld na je overlijden. Zonder testament wordt je vermogen verdeeld volgens de wettelijke erfopvolging, wat niet altijd overeenkomt met jouw wensen of de behoeften van je bedrijf. In je testament kun je specifieke bepalingen opnemen over:
- Wie je bedrijf erft of overneemt
- Hoe aandelen in je bedrijf moeten worden verdeeld
- Eventuele fiscale regelingen om de continuïteit van je bedrijf te waarborgen
Ondernemersvolmacht
Een ondernemersvolmacht is een document waarin je iemand aanwijst om namens jou beslissingen te nemen over je bedrijf als je daartoe zelf niet meer in staat bent. Dit kan zijn door ziekte, ongeval of overlijden. Met een ondernemersvolmacht zorg je ervoor dat:
- Er iemand is die direct kan handelen namens je bedrijf
- Belangrijke zakelijke beslissingen kunnen worden genomen
- De continuïteit van je onderneming wordt gewaarborgd
Het opstellen van deze documenten kost tijd en geld, maar de investering is het meer dan waard. Ze bieden rust.
Wat gebeurt er met je bedrijf?
De gevolgen van je overlijden hangen af van de rechtsvorm van je onderneming.
Bij een eenmanszaak stopt het bedrijf formeel te bestaan en worden bezittingen en schulden onderdeel van je nalatenschap. Erfgenamen staan dan voor de keuze om door te gaan, te verkopen of te beëindigen.
Bij een besloten vennootschap (bv) gaan de aandelen automatisch over op de erfgenamen, wat soms leidt tot spanningen wanneer zij niet betrokken zijn bij het bedrijf.
Bij een vennootschap onder firma (vof) bepaalt het contract of de onderneming kan doorgaan of ontbonden wordt. Zonder afspraken kan dat tot onrust en conflicten leiden.
Praktische zaken voor nabestaanden
Juridische documenten zijn belangrijk, maar de praktische kant is minstens zo waardevol. Denk aan toegang tot zakelijke rekeningen, boekhoudsoftware en digitale accounts. Wanneer die informatie niet beschikbaar is, kunnen nabestaanden of zakenpartners vaak niet eens de eerste noodzakelijke stappen zetten.
Ook een overzicht van lopende contracten en contactpersonen geeft veel duidelijkheid. Daarmee wordt het eenvoudiger om beslissingen te nemen en de onderneming netjes af te handelen.
Maak je administratie overdraagbaar
Een goed georganiseerde administratie is belangrijk voor de mensen die achterblijven. Als je boekhouding actueel is en processen duidelijk zijn vastgelegd, kan iemand anders snel begrijpen hoe het bedrijf functioneert. Digitaliseer documenten waar mogelijk, zorg voor veilige back-ups en hanteer een logische structuur in je bestanden. Dit maakt je onderneming niet alleen overzichtelijker voor jezelf, maar ook overdraagbaar voor anderen.